Τετάρτη 2 Δεκεμβρίου 2009

Ο αλυσοδεμένος ελέφαντας

Είμαι στο γραφείο, στη δουλειά, και νιώθω κάπως ανάλαφρος γιατί πριν λίγο εγκρίθηκε ένας οικονομικός προγραμματισμός που με παίδευε μέρες. Νιώθω την ανάγκη να ξαναρίξω μια ματιά σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο «O αλυσοδεμένος ελέφαντας» του Χόρχε Μπουκάι που μου έστειλε πριν λίγες μέρες μια αγαπητή πρώην συνάδελφος μου. Και επειδή ταιριάζει αρκετά με τους "παιχνιδιάρικους" προβληματισμούς που καταθέτω σε αυτό το blog, το παραθέτω...


«"Δεν μπορώ" του είπα. "Δεν μπορώ!"
"Σίγουρα;" με ρώτησε αυτός.
"Ναι. Πολύ θα ήθελα να να μπορούσα να σταθώ μπροστά της και να της πω τι νιώθω... Ξέρω, όμως, ότι δεν μπορώ!!!"

Ο Χόρχε κάθισε σαν το Βούδα πάνω σ΄ εκείνες τις φριχτές μπλε πολυθρόνες του γραφείου του. Χαμογέλασε, με κοίταξε στα στα μάτια και, χαμηλώνοντας τη φωνή όπως έκανε κάθε φορά που ήθελε να τον ακούσουν προσεκτικά, μου είπε: "Να σου πω μια μια ιστορία...". Και χωρίς να περιμένει να συμφωνήσω, ο Χόρχε άρχισε να αφηγείται:

Όταν ήμουν μικρός μου άρεσε πολύ το τσίρκο, και στο τσίρκο μου άρεσαν πιο πολύ τα ζώα. Μου έκανε τρομερή εντύπωση ο ελέφαντας που, όπως έμαθα αργότερα, είναι το αγαπημένο ζώο όλων των παιδιών. Στην παράσταση, το θεόρατο ζώο έκανε επίδειξη του τεράστιου βάρους του, του όγκου και της δύναμής του... Όμως, μετά την παράσταση και λίγο προτού επιστρέψει στη σκηνή, ο ελέφαντας στεκόταν δεμένος συνεχώς σ’ ένα μικρό ξύλο μπηγμένο στο έδαφος. Μια αλυσίδα κρατούσε φυλακισμένα τα πόδια του. Ωστόσο, το ξύλο ήταν αληθινά μικροσκοπικό κι έμπαινε σε ελάχιστο βάθος μέσα στο έδαφος. Μολονότι η αλυσίδα ήταν χοντρή και ισχυρή, μου φαινόταν ολοφάνερο ότι ένα ζώο που μπορούσε να ξεριζώνει δέντρα με τη δύναμη του, θα μπορούσε εύκολα να λυθεί και να φύγει. Το θεωρούσα αληθινό μυστήριο. Μα τι τον κρατάει; Γιατί δεν το σκάει;

Όταν ήμουν πέντε ή έξι ετών πίστευα ακόμα στη σοφία των μεγάλων. Ρώτησα τότε κάποιον δάσκαλο,τον πατέρα μου ή ένα θείο μου, για το μυστήριο του ελέφαντα. Κάποιος μου εξήγησε ότι ο ελέφαντας είναι δαμασμένος. Έκανα τότε την προφανή ερώτηση: "Κι αφού είναι δαμασμένος, γιατί τον αλυσοδένουν;" Δε θυμάμαι να πήρα κάποια ικανοποιητική απάντηση. Με τον καιρό, ξέχασα το μυστήριο του ελέφαντα με το παλούκι, και το θυμόμουν μόνο όταν βρισκόμουν με κάποιους που είχαν αναρωτηθεί κάποτε πάνω στο ίδιο θέμα. Πριν από μερικά χρόνια ανακάλυψα - ευτυχώς για μένα - ότι κάποιος είχε αρκετή σοφία ώστε ν΄ ανακαλύψει την απάντηση. Ο ελέφαντας του τσίρκου δεν το σκάει γιατί τον έδεναν σ’ ένα παρόμοιο παλούκι από τότε που ήταν πολύ, πολύ μικρός.


Έκλεισα τα μάτια και φαντάστηκα τον νεογέννητο ανυπεράσπιστο ελέφαντα δεμένο στο παλούκι. Είμαι βέβαιος ότι τότε το ελεφαντάκι είχε σπρώξει, τραβήξει και ιδρώσει πασχίζοντας να λευτερωθεί. Μα, παρόλες τις προσπάθειές του, δεν τα είχε καταφέρει, γιατί το παλούκι ήταν πολύ γερό για τις δυνάμεις του. Φαντάστηκα ότι θα κοιμόταν εξαντλημένο και την επόμενη μέρα θα προσπαθούσε ξανά, και τη μεθεπόμενη το ίδιο... Ώσπου μια μέρα, μια φρικτή μέρα για την ιστορία του, το ζώο θα παραδεχόταν την αδυναμία του και θα υποτασσόταν στη μοίρα του. Αυτός ο πανίσχυρος και θεόρατος ελέφαντας που βλέπουμε στο τσίρκο δεν το σκάει γιατί νομίζει ότι δεν μπορεί, ο δυστυχής. Η ανάμνηση της αδυναμίας που ένιωσε λίγο μετά τη γέννησή του είναι χαραγμένη στη μνήμη του. Και το χειρότερο είναι ότι ποτέ δεν αμφισβήτησε σοβαρά αυτή την ανάμνηση. Ποτέ μα ποτέ δεν ξαναπροσπάθησε να δοκιμάσει τις δυνάμεις του...

"Έτσι είναι, Ντεμιάν. Όλοι είμαστε λίγο - πολύ σαν τον ελέφαντα του τσίρκου. Περιδιαβαίνουμε τον κόσμο δεμένοι σε εκατοντάδες παλούκια που μας στερούν την ελευθερία. Ζούμε πιστεύοντας ότι "δεν μπορούμε" να κάνουμε ένα σωρό πράγματα , απλώς επειδή μια φορά, πριν από πολύ καιρό, όταν είμαστε μικροί, προσπαθήσαμε και δεν τα καταφέραμε. Πάθαμε τότε το ίδιο με τον ελέφαντα. Χαράξαμε στη μνήμη μας αυτό το μήνυμα: "Δεν μπορώ, δεν μπορώ και ποτέ δε θα μπορέσω."

Ο Χόρχε έκανε μια μεγάλη παύση. Ύστερα πλησίασε, κάθισε στο πάτωμα μπροστά μου και συνέχισε: "Αυτό σου συμβαίνει, Ντέμι. Ζεις μέσα στα όρια της ανάμνησης ενός Ντεμιάν που δεν υπάρχει πια, εκείνου που δεν τα κατάφερε. O μοναδικός τρόπος να μάθεις εάν μπορείς, είναι να προσπαθήσεις πάλι με όλη σου την ψυχή... Με όλη σου την ψυχή!»

Δευτέρα 2 Νοεμβρίου 2009

Μια βόλτα στον κήπο


Κοντά στην κεντρική είσοδο του εθνικού κήπου, κι ενώ τα τιτιβίσματα των πουλιών ακούγονται ακόμη μπερδεμένα με τη βουή της πόλης, συναντώ μπροστά μου μια μεγάλη πρασινωπή χελώνα που διασχίζει κάθετα το μονοπάτι. Το αμφίβιο ερπετό σταματάει τον βηματισμό του και με κοιτάζει διερευνητικά∙ τελικά, διαισθανόμενο ότι δεν κινδυνεύει, συνεχίζει σταθερά στην πορεία του.
Συνεχίζω κι εγώ, χωρίς συγκεκριμένο προορισμό, χαζεύοντας την τεχνητή λιμνούλα με το νησάκι και το ξύλινο γεφυράκι που συνδέει δυο όχθες της, τις πάπιες και τις χήνες που ζητάνε τροφή από τους περαστικούς, τα συρματένια κλουβιά των ζώων του κήπου, μια παρέα εύθυμων μεσήλικων μεταναστριών, ένα ζευγάρι ερωτευμένων σε τρυφερές στιγμές, έναν ομοφυλόφιλο που μου κλείνει συνθηματικά το ένα του μάτι, το κορίτσι που καθισμένο πλάι στη λίμνη γράφει (με εμφανή την ένταση στο πρόσωπό της) κάτι στο τετράδιο που κρατά, τους γονείς με το παιδάκι τους στο καροτσάκι και τις γιαγιάδες και τους παππούδες με τα εγγονάκια τους…
Η προσοχή μου σταδιακά εστιάζεται στη βλάστηση. Στα δένδρα τα ψηλά και στους κορμούς τους, και, κυρίως, στα φύλλα τους. Πράσινα όσο βρίσκονται πάνω στα κλαδιά, καφεκόκκινα αφού ακουμπήσουν στο χώμα, μέχρι να μετασχηματισθούν και εκείνα σε χώμα. «Αυτή είναι η φυσική κατάληξη», σκέφτομαι, και αναρριγώ από το φθινοπωρινό απογευματινό αεράκι, που περιστρέφει περίτεχνα ό,τι αιωρείται. Σε λίγο θα αρχίσει να νυχτώνει. Ακόμη δε βλέπω τίποτα.

Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2009

Να ψηφίσω ή να μην ψηφίσω;

Γνωρίζω ανθρώπους που δεν θέλουν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στις εκλογές που έρχονται.

Άνθρωποι όλων των ηλικιών που αισθάνονται απογοητευμένοι από το πολιτικό σύστημα, το οποίο μοιάζει απρόθυμο να αντιμετωπίσει κοινωνικά προβλήματα όπως η ανεργία, η μετανάστευση, η διαφθορά, η κοινωνική ασφάλιση, η αναποτελεσματική δημόσια εκπαίδευση, η κακή δημόσια υγεία, η βάναυση εκμετάλλευση του περιβάλλοντος, η κοινωνική παθογένεια...

ή που δεν θέλουν να ξαναπληγωθούν, νιώθωντας ότι τα κόμματα που στήριξαν κατά καιρούς πρόδωσαν τις ελπίδες τους για μια καλύτερη κοινωνία...

ή που νιώθουν ότι η κοινωνία τους έχει απορρίψει/απομονώσει και δεν θα τους δώσει άλλες ευκαιρίες να ζήσουν καλά...

ή που πιστεύουν ότι κανένα από τα τριάντα περίπου κόμματα που κατεβαίνουν στις εκλογές δεν εκφράζει την ιδεολογία τους...

ή, τέλος, άνθρωποι που θεωρούν ότι η μη άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος είναι επαναστατική πράξη απέναντι στο σύστημα.

Νομίζω πως όσο μεγάλη κι αν είναι η απογοήτευση, η προδοσία, η θλίψη, η μοναξιά ή η οργή που νιώθει ο καθένας μας σε σχέση με το πολιτικό μας σύστημα, αν παραιτηθούμε από το δικαιώμα του "εκλέγειν", από το δημοκρατικό μας δικαίωμα να εκλέγουμε με την ψήφο μας τους ανθρώπους που θα μας κυβερνήσουν, ουσιαστικά παραδίδουμε την χώρα στα συμφέροντα των λίγων, και παραιτούμαστε από καθε ελπιδα για μια καλύτερη κοινωνία.

Η δημοκρατία είναι συμμετοχική. Όποιος δεν συμμετέχει, ουσιαστικά ωθεί τα πράγματα στην ολιγαρχία και στην παγίωση της κοινωνικής αδικίας.

Εμείς αποφασίζουμε!

ΥΓ: Το πρόβλημα με την ευτυχία, λέει ο Αμάρτια Σεν, είναι ότι μπορεί να αισθάνεσαι ευτυχισμένος αλλά στην πραγματικότητα να μην είσαι ελεύθερος: «Μελέτησα για 15 χρόνια το πρόβλημα του υποσιτισμού στις αφρικανικές χώρες και διαπίστωσα με έκπληξη πόσο ευτυχή είναι τα θύματα της πείνας όταν τους προσφέρεται ένα πιάτο φαΐ… Είναι θλιβερό το πόσο εύκολα προσαρμόζονται οι άνθρωποι όταν είναι στερημένοι…».

Τρίτη 8 Σεπτεμβρίου 2009

Πώς θέλεις να είναι η ζωή σου σε έξι χρόνια;

Τα πρωινά του Σαββάτου συνηθίζω να πηγαίνω στο super market της γειτονιάς με τον Δ., έναν καλό φίλο και γείτονα. Τον Δ. τον γνώρισα την πρώτη μέρα στο μεταπτυχιακό, ακριβώς πριν έξι χρόνια. Ήταν πολύ καλός φοιτητής αλλά διατηρούσε χαμηλό προφίλ λόγω σεμνότητας και ταπεινοφροσύνης1 και κυρίως λόγω έλλειψης αυτοπεποίθησης. Έτσι, δε μου προξένησε μεγάλη έκπληξη η απόφασή του να μην συνεχίσει τις σπουδές του για διδακτορικό, ούτε και η επιλογή του να εργαστεί ως απλό στέλεχος σε κάποιο συνοικιακό κατάστημα μιας γνωστής τράπεζας...

...Όταν τα ψώνια τελειώνουν και βγαίνουμε φορτωμένοι με τις προμήθειές μας, ξεκινάμε το περπάτημα πάνω σε έναν ελαφρώς ανηφορικό δρόμο της γκρίζας πλην πολυπολιτισμικής Κυψέλης. Στη διαδρομή αυτή ο Δ. συνηθίζει να μου διηγείται αστεία περιστατικά από τη δουλειά του... Την περίοδο π.χ. που το θέμα της οικονομικής κρίσης και των ευθυνών των τραπεζιτών με τα πολύπλοκα χρηματοοικονομικά τους προϊόντα παιζόταν πρώτο θέμα στις ειδήσεις, στην τράπεζα δεν πατούσε ψυχή. Έφερνε λοιπόν μαζί του ο φίλος μου ασκήσεις προχωρημένων μαθηματικών και έλυνε όποτε το ευνοούσε η κατάσταση. Επιτέλους, κάποια στιγμή μπήκε ένας πελάτης για δάνειο. Ο Δ. παραμερίζει απρόθυμα τις σημειώσεις που είχε μπροστά του και, κάπως ενοχλημένος, στρέφει το βλέμμα του προς τον ηρωικό πελάτη. Κι ο τελευταίος, που είχε προλάβει να δει το περιεχόμενο της μελέτης του φίλου μου, του λέει φοβισμένος "Πω, πωω! Έχει γίνει πολύ πολύπλοκη η δουλειά του τραπεζικού στις μέρες μας"...

...Το περασμένο Σάββατο ο Δ. δεν είχε καμιά σπουδαία ιστορία να μου διηγηθεί. Σχολίαζε μονάχα γκρινιάρικα και ανέμπνευστα την επικαιρότητα - και βαριόμουν να τον ακούω. Ξαφνικά συνειδητοποίησα φωναχτά ότι την ίδια ανηφόρα που εκείνη τη στιγμή διαβαίναμε κρατώντας τις τσάντες με τα ψώνια μας, την ανεβαίναμε κάποτε κρατώντας ο καθένας μας από ένα ντοσιέ με τις σημειώσεις της ημέρας από τις διαλέξεις του μεταπτυχιακού. "Και ποιος να μας το 'λεγε τότε ότι μετά από έξι χρόνια θα κάναμε στη ζωή μας αυτό που κάνουμε σήμερα...".

Πέμπτη 3 Σεπτεμβρίου 2009

Σύνδεση

Στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας για τις πυρκαγιές δεν είχε πολύ κόσμο. Κι εγώ μέχρι την τελευταία στιγμή δεν είχα αποφασίσει αν άξιζε να πάω. Απ΄τη μια δεν έβλεπα το νόημα σε μια τέτοια ενέργεια - η ζημιά έχει ξαναγίνει πολλές φορές (και η προπερσινή π.χ. συγκέντρωση διαμαρτυρίας δεν έφερε, όπως αποδεικνύεται, αποτέλεσμα), η ζημιά θα γίνεται και θα ξαναγίνεται όσο σκεφτόμαστε το συμφέρον μας αποκλειστικά μέ υλιστικούς όρους. Απ΄την άλλη, καιρό τώρα έχει εξασθενίσει η πίστη μου στις συλλογικές προσπάθειες.

Ευτυχώς, η σύντροφος μου είχε ακούσει το μεσημέρι της Παρασκευής για την επικείμενη σύγκεντρωση και μου πρότεινε να πάμε. Αμφιταλαντεύτηκα για λίγο, αλλά σταθμίζονας και το γεγονός ότι η συγκέντρωση θα αποτελούσε και μια καλή αφορμή για βραδινή βόλτα στο κέντρο, δέχτηκα. Μου έκανε εντύπωση ότι οι παρευρισκόμενοι - μαυροντυμένοι οι περισσότεροι - ήταν απλοί πολιτές, χωρίς σημαίες και ταμπούρλα, που βγήκαν στους δρόμους για να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Ανάμεσά τους ήταν κι ένας παλιόφιλός μου από τη Ρόδο - χάρηκα πολύ που τον είδα μετά από χρόνια, χάρηκα ιδιαίτερα που τον είδα εκεί. Ναι, ίσως δεν είναι μόνο η απόκτηση αγαθών και η κατανάλωση τους η μόνη μας κοινή επιδίωξη με τους άλλους.

Όταν άρχισε να σουρουπώνει είχε πια μαζευτεί όσος κόσμος ήταν να μαζευτεί και τη σχετική ησυχία του πλήθους διαδέχθηκαν κάποια οικολογικά συνθήματα. Συνθήματα που δεν είμαι καθόλου σίγουρος αν προβλημάτισαν αυτούς που μας ζητούν να τους εμπιστευτούμε την εξουσία, συνθήματα που όμως έδωσαν διέξοδο στα αρνητικά συναισθήματα. Και έτσι η απογοήτευση και η πικρία μετασχηματιστηκε σε χαμόγελο και σε αγωνιστική αισιοδοξία.

Δευτέρα 24 Αυγούστου 2009

Αυγουστιάτικη Ραστώνη

Το φως του σαββατιάτικου πρωινού ήταν ανοίκεια αδύναμο,
Σύννεφα καπνού και στάχτη πάνω από τη ραστώνη της πόλης.

Να γινόταν κάτι και, λίγο πριν το βωμό,
Να μεταμορφωνόταν η Ιφιγένεια σε όλους αυτούς που τη θυσιάζουν!

Άραγε, θα καιγόμουν κι εγώ;

Πώς γίνεται να νιώθει κανείς απογοήτευση για τους εμπρησμούς και την ένοχη ανοργανωσιά του κράτους και να συνεχίζει τη ζωή του σαν να μη συμβαίνει τίποτα;

Θα πάμε στις δουλειές μας, θα δούμε τηλεόραση, θα βγούμε έξω με τους φίλους μας, θα φάμε, θα πιούμε, θα διασκεδάσουμε, κι άυριο θα αγοράσουμε κι ένα ακίνητο εκεί που κάποτε όλα κινούνταν.

Πέμπτη 30 Ιουλίου 2009

Aquarium

Βορειοανατολικά του νησιού, στο ακρωτήρι
Την ώρα που ό,τι γαλάζιο κοκκινίζει,
Κλείνω τα μάτια και αφήνομαι
Στις μυρωδιές του μαΐστρου και
Στις σκέψεις που αυτές διεγείρουν.

Σε λίγο τα ρουθούνια αρχίζουν να καίγονται.
Κι ανοίγω τα μάτια.
Τα χέρια μου είναι ακόμη σηκωμένα, σαν φτερά.
Χαμογελάω.
Έστω και για λίγο, πέταξα!

Έχει πια σουρουπώσει.
Πίσω μου θόρυβοι και φώτα, δίπλα μου κύματα και μπουνάτσα,
Και μπρος μου μια λωρίδα γης,
Που αβίαστα επιστρέφει στο νερό,
στην πατρίδα της, στον προορισμό της.

Τετάρτη 22 Ιουλίου 2009

Blogging at work

Ο Οδυσσέας, πολυμήχανος ον, είχε αφήσει τους ναύτες να του κλέψουν τον ασκό κι όταν αυτοί, ωθούμενοι από την περιέργεια, τον άνοιξαν οι αέρηδες, που ξεχύθηκαν έξω, με μιας τους αποπροσανατόλισαν και τους καραβοτσάκισαν. Έτσι ο ραδιούργος, ο Οδυσσέας, και άμοιρος ευθυνών ήταν, αλλά και το ταξίδι του κατάφερε για μιαν ακόμη φορά να το μακροημερεύσει, κερδίζοντας πολύτιμο χρόνο, για να 'χει να αναρωτηθεί: "τελικά, θέλω ή δε θέλω να φτάσω μια μέρα στην Ιθάκη;".
http://mathandliterature.blogspot.com/

έτσι είναι οι άνθρωποι...φοβισμένοι με διαλείμματα θάρρους...λέει ο νίτσε στον ζαρατούστρα του...οι τρεις μεταμορφώσεις του πνεύματος είναι καμήλα-λιοντάρι-παιδί...πρέπει να γίνουμε λιοντάρια ...να τα βάλουμε με τον δράκοντα...κι όταν νικήσουμε τα "οφείλεις" του δράκοντα και κερδίσουμε την ελευθερία μας, να γίνουμε παιδιά...μια καινούρια αθωότητα..ένα μεγάλο ναι...αλλά δεν είμαστε καν καμήλες...οπότε είναι λίγο νωρίς...βασιλεύει ο φόβος ακόμα...
http://outcastpoetry.blogspot.com/

Τρίτη 21 Ιουλίου 2009

Θέλω κάτι να μου συμβεί

Το πίσω μπαλκόνι του διαμερίσματος βλέπει στον ακάλυπτο χώρο που μοιράζονται τέσσερις πολυκατοικίες. Στους κάτω ορόφους συνήθως μένουν μετανάστες. Τα βραδάκια, μετά από ένα κουραστικό μεροκάματο, κάποιοι από αυτούς έχουν το μεράκι να περιποιούνται τις γλάστρες τους ή να παίζουν με τις γάτες τους ή να κάθονται με τη συντροφιά τους στα μπαλκόνια. Στους πάνω ορόφους τα πράγματα είναι πιο ήσυχα. Τα ρολά είναι συνήθως κατεβασμένα, αλλά όταν σκοτεινιάζει λίγο προδίδονται πίσω απ' τις γρίλιες οι αναμμένες οθόνες...

"Θέλω κάτι να μου συμβεί", μου είπε μια μέρα μια παλιά και καλή συνάδελφος όταν την ρώτησα γιατί είναι στεναχωρημένη. Έχει περάσει πολύς καιρός από τότε, αλλά απόψε το βράδυ το θυμήθηκα, βλέποντας στην τηλεόραση άλλο ένα επεισόδιο της σειράς "Lost", βυθισμενος στον καναπέ..

Τετάρτη 27 Μαΐου 2009

RE: N I K O S

Σήμερα το πρωί άργησα να ξυπνήσω, και αναγκάστηκα να πάρω ταξί για τη δουλειά. Στο γραφείο, καθώς άνοιγα μηχανικά τον υπολογιστή και -με μάτια μισόκλειστα ακόμη- έμπαινα στο λογαριασμό με τα e-mail μου, συνειδητοποίησα ότι σκέψεις τύπου "μακάρι να μην χρειαζόταν να δουλέψω σήμερα...", "να ήταν έστω Παρασκευή...", "τουλάχιστον να μη χρειαστεί να αλληλεπιδράσω για πολύ με τη μαλακισμένη την προϊστάμενή μου" επέμεναν ακόμη...

Βρήκα στο λογαριασμό μου μερικά καινούρια e-mail: Προσφορές για φθηνά αεροπορικά εισιτήρια, για βιβλία, για συμμετοχή σε σεμινάρια, Μηνύματα από συναδέλφους, από φίλους... Σχεδόν όλα τα διέγραψα κατευθείαν. Από τα ελάχιστα που κράτησα ήταν το μήνυμα μιας Ιταλίδας φίλης μου, από το οποίο σας παραθέτω ένα απόσπασμα...

...When you are really involved and you really believe in a relationship you feel that your life has changed. You feel that your life isn’t just yours anymore, but it’s also of someone else. And you understand that you are also responsible of the feelings of another person. I confess that this scares me sometimes. I think that in a certain sense we can’t avoid losing something of ourselves while becoming a couple, or at least we change something. But what is important (and what is difficult I think) is not losing our individuality. The loved person should also be like a mirror that shows us who we really are. Feeling loved shouldn’t be a condition we achieve by giving up to ourselves, but it should be something that gives us the confidence to develop our best potentialities.

...I can tell I have a good job, I can use the languages I have studied, everyday I have something new to learn, I’m not far from home and I really feel at ease with my colleagues. Anyway sometimes I have the sensation of not doing anything for myself, and of not improving myself. I sometimes ask myself if my personal attitudes and characteristics are used in the best way. When I was at school (and at University in particular) it was like having all the possibilities in front of me, the future was full of opportunities and I felt like I could have done anything I wanted. The reality of working is different and in time a lot of aspects of the job are becoming like a routine. I think that it depends on me to make my job stimulating, to let myself being involved, but it’s not everyday like that. Have you ever had this feeling?

Κυριακή 17 Μαΐου 2009

Εδώ είναι το Ταξίδι

Σάββατο βράδυ.
Ο κόσμος μαζεύτηκε παρέες-παρέες, η αίθουσα είχε πια γεμίσει.
Σιγά-σιγά η ατμόσφαιρα άρχισε να ζεσταίνεται.
Ακουγόντουσαν από νωρίς μουσικές όμορφες, αλλά ακόμη χωρίς νόημα.
Μέχρι που ελευθερώθηκαν οι πρώτες νότες του «Μπραζιλέρο».
Τα φώτα χαμήλωσαν, τα βλέμματα όλα στην είσοδο…

Το ζευγάρι λάμπει από χαρά.
Αισθάνομαι να φωτίζομαι κι εγώ από τη λάμψη τους.
Χορεύουν το «Τώρα ή ποτέ, τώρα είν' η στιγμή. Κι αν πεις το ναι, θα 'ναι τέλος κι αρχή, θα 'ναι η πρώτη στιγμή, σε μια νέα ζωή…».

Οι πρώτες στιγμές σε μια νέα ζωή.
Φιλιούνται τρυφερά.
Και σκέφτομαι ότι ο χρόνος όντως έτσι νικιέται...

Κοιτάζω τη σύντροφό μου, κοιτάζω την παρέα…
Γονείς, συγγενείς, φίλοι, όλοι συγκινημένοι και χαμογελαστοί.
Ταξιδεύουμε για λίγο με τη φωνή της ελευθερίας:

«Πού πάει ο δρόμος, πού μας πάει
μες την καταχνιά
κανείς δε μου είπε πως τραβάει
τόσο μακριά

Εσύ ποτάμι κι η θάλασσα εγώ
μες το χρυσό πρωινό
όλα τελειώνουν σαν έργο παλιό
κι όλα αρχίζουν εδώ

Πού πάει η αγάπη,πού μας πάει
δίχως να ρωτά
κανείς δε μου είπε πως ζητάει
τόσα πολλά

Εσύ ποτάμι κι η θάλασσα εγώ
μες το χρυσό πρωινό
Γεννιέται ένας, πεθαίνουν οι δυο
κι όλα αρχίζουν εδώ
κι όλα αρχιζουν εδω.»

Και έπειτα αρχίζει ένα ανεπανάληπτο γλέντι!

Δευτέρα 4 Μαΐου 2009

Ένα όνειρο

Πρόσωπα.
Πρόσωπα και σώματα.
Όλα γυμνά.

Στο μεγάλο κρεβάτι,
ένα φίδι γλιστράει νωχελικά.
Και το λευκό σεντόνι που ξεπροβάλλει,
προσκαλεί.

Κορμιά μπλεγμένα και με κάθε τρόπο ενωμένα,
υποταγμένα στη σκιά της θνητής τους ύπαρξης,
διυλίζουν μια στιγμή ηδονής.

Τρέμουν για λίγο τα δεσμά.

Σώματα.
Σώματα και πρόσωπα.
Όλα υπνωτισμένα.
Πλέουν ασφαλώς.
Σε μια λίμνη από εκκρίσεις.

Παρασκευή 27 Μαρτίου 2009

Η ζωή θέλει ταλέντο

"Ταλέντο είναι η ικανότητα να παίρνεις δυο παλιά και συνηθισμένα πράγματα που τα ξέρει όλος ο κόσμος και να τα συνδυάζεις μεταξύ τους με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργείται κάτι καινούριο (επινοητικότητα)." Amos Oz, συγγραφέας.

"...υπάρχουν δυο λογιών ταλέντα. Το ένα είναι το ταλέντο της κατασκευής... δηλαδή η ικανότητα να κατασκευάζεις διάφορα πράγματα... Για να τα ζωντανέψεις (τα πράγματα αυτά), πρέπει να τα ακουμπήσεις με το δάχτυλο και να πάρουν φωτιά, να πάρουν ζωή. Αυτό είναι το δεύτερο ταλέντο, το οποίο είναι και το σπάνιο..." Δημήτρης Μυταράς, ζωγράφος.

"Η ουσία του ταλέντου βρίσκεται στο ότι ανοίγει μια πόρτα στη συγκίνηση και στη φαντασία των άλλων, στο να ανταποκρίνεται δηλαδή σε ένα συλλογικό όραμα..." Θόδωρος Αγγελόπουλος, σκηνοθέτης.

"Υπάρχουν δυο απειλές για το ταλέντο. Η μια απειλή είναι η ανάγκη της επιβίωσης, ο βιοπορισμός... Η άλλη απειλή είναι ακόμη πιο επικίνδυνη και λέγεται αναβλητικότητα, το να λες 'άσε, θα το κάνω αύριο, τώρα είμαι πνιγμένος'. Στην πραγματικότητα μόνο όταν είσαι πνιγμένος μπορείς να κάνεις κάτι." Τίτος Πατρίκιος, ποιητής

"Ένας άνθρωπος μπορεί να μην εκδηλώσει το ταλέντο του επειδή νομίζει ότι πρέπει να κάνει οικογένεια, να φροντίσει τους ηλικιωμένους γονείς του, να βάλει σε τάξη τη ζωή του, να μείνει στο χωριό και να μην ταξιδεύει ποτέ... Η άνεση είναι ο προθάλαμος του πνευματικού και του δημιουργικού θανάτου." Mike Leigh, σκηνοθέτης

"Με απασχολεί πολύ ότι λειτουργώ καλύτερα καλλιτεχνικά σε περιόδους απόστασης από τη ζωή, που δεν ζω σε μια σχέση ή δεν ζω τόσο με τους άλλους κι αναρωτιέμαι αν αυτό το πράγμα θα συνεχιστεί για όλη μου τη ζωή - είμαι ήδη 35 χρονών και σκέφτομαι κατά πόσο η απόσταση θα είναι πάντα αυτή που θα μου φέρνει καλλιτεχνικά δώρα κι αν η προσωπική ευτυχία, το δόσιμο και η έντονη προσωπική ζωή θα μου στερούν και την καλλιτεχνική ισορροπία μου." Φοίβος Δεληβοριάς, τραγουδοποιός.

"Να εύχεσαι το ταλέντο σου να είναι μεγαλύτερο από τη φιλοδοξία σου. Διότι άν έχεις φιλοδοξία να γίνεις μεγάλος ζωγράφος, μουσικός ή οτιδήποτε άλλο αλλά δεν επαρκείς, τότε θα βασανίζεις τους γύρω σου. Θα είσαι αυτός που παραπονιέται ότι δεν τον προσέχουν, θα βάζεις τους πάντες να σε προβάλλουν, θα είσαι πάντα δυσαρεστημένος ότι δεν σε αναγνωρίζουν και σε κυνηγάνε επειδή σε ζηλεύουν." Δημήτρης Μυταράς, ζωγράφος.

Κυριακή 8 Μαρτίου 2009

Επιλέγοντας

Η σύντροφός μου μου είπε μια μέρα την παρακάτω ιστορία σχετικά με το "μαρτύριο" της επιλογής: Είσαι μόνος στην έρημο, βρίσκεις δύο μωρά, δίδυμα, παρατημένα, που κλαίνε γοερά γιατί πεινάνε και διψάνε. Κοιτάς τα εφόδιά σου, είναι ξεκάθαρο ότι φτάνουν μόνο για σένα και για ένα, το πολύ, από τα δίδυμα. Είναι το ίδιο ξεκάθαρο ότι αν πεθάνεις εσύ από ασιτεία, κανένα παιδί δε θα μπορέσει να επιβιώσει μόνο του. Έχεις τη δύναμη να επιλέξεις;

Πως επιλέγει κανείς, πως παίρνει δύσκολες αποφάσεις; Ο Μπέρτραντ Ράσελ, κατά την τελετή βράβευσής του με το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το έτος 1950, είπε ότι «Κινητήρια δύναμη κάθε ανθρώπινης πράξης είναι η επιθυμία (κανείς δεν δεσμεύεται από το καθήκον παρά μόνο αν το επιθυμεί). Τα ισχρότερα κίνητρα είναι αυτά που δεν ικανοποιούνται ποτέ πλήρως: η απληστία, η ανταγωνιστικότητα, η ματαιοδοξία (αυτό το «κοίτα με», που μπορεί να πάρει αμέτρητες μορφές, από καραγκιοζιλίκια ως το κυνήγι της μεταθανάτιας δόξας) και το πάθος για εξουσία (που επισκιάζει όλα τα άλλα κίνητρα και οδηγεί σε πράξεις ωφέλιμες ή ολέθριες ανάλογα με τις προσωπικές ικανότητες του καθενός και το κοινωνικό σύστημα)».

Τι επιθυμώ λοιπόν και γιατί; Θέλω να ξεκολλήσω, θέλω να εξελιχθώ, θέλω να πάω για εκεί που θα νιώθω περισσότερο ελεύθερος, δημιουργικός, χαρούμενος και γεμάτος νόημα. Αν υπάρχει λοιπόν αυτό που περιγράφω, δεν ξέρω ποιος είναι ο δρόμος μου για να το φτάσω. Να βρω μια άλλη δουλειά στο αντικείμενο που ήδη δουλεύω; Να κάνω υπομονή μέχρι να βρω την κατάλληλη ευκαιρία να εξελιχθώ σε επιχειρηματίας; Να χέσω το αντικείμενο εργασίας μου και να δώσω κατατακτήριες για το μαθηματικό και να δουλεύω από εδώ και από εκεί μέχρι να πάρω πτυχίο και να διοριστώ καθηγητής σε σχολείο; Να κάνω διδακτορικό; Να γίνω καλλιτέχνης; 

Η δουλειά που κάνω (φορολογιστικές και οικονομοτεχνικές υπηρεσίες) δεν είναι στο αντικείμενο που έχω σπουδάσει (στατιστική), αισθάνομαι ότι την κάνω χωρίς να έχω επαρκείς βάσεις και μου φαίνεται βαρετή και γεμάτη ρουτίνα και μιζέρια. Τα θετικά της είναι ότι μαθαίνω νέα πράγματα, νέα γλώσσα (αυτή των επιχειρήσεων), νέους ανθρώπους, έχει σχετικά καλό ωράριο και μου παρέχει και έναν αξιοπρεπή μισθό. Η ουσία είναι ότι δεν την χαίρομαι και ξέρω ότι αυτό με βαραίνει και με δυσκολεύει στο να ευχαριστιέμαι τη ζωή μου. Φοβάμαι μάλιστα ότι οι σπουδές που έχω κάνει δεν με βοηθούν στο να κάνω επάγγελμα κάτι που να είναι πιο κοντά στην ύπαρξή μου. Ο φίλος μου ο Γιάννης – που ακούει στωικά τους προβληματισμούς μου – μου λέει «Νίκο, έχεις μεγάλες προσδοκίες από τη δουλειά σου».

Διαβάζω αυτά που γράφω παραπάνω και μου φαίνεται ότι προσεγγίζω το θέμα μου κυρίως με το μυαλό, με τη λογική (που με θέλει περιορισμένο για να με κρατά ασφαλή). "Λογική μου που μπάζεις νερά", λέει όμορφα ένα στιχάκι του Σωκράτη Μάλαμα. Η λογική από μόνη της δε φτάνει για να καταλάβει κάνεις τα σημαντικά, πόσο μάλλον για να κάνει επιλογές και να προχωρήσει. Τι άλλα μέσα διαθέτω; Το σώμα μου, την ψυχή μου ας πούμε. Που είναι η φωνή τους, δεν την ακούω. "Θα γίνεις δικιά μου", λέει ένα άλλο στιχάκι του Γιάννη Θεοδωράκη, από τον δίσκο του Μίκη "Λιποτάκτες" (λέγεται ότι ο Γιάννης έγραφε τα ποιήματά του σε μια κόλλα χαρτί που πετούσε στη συνέχεια από το παράθυρο τσαλακωμένη – έχοντας έτσι "λιποτακτήσει" από την φωνή του – και την μάζευε στα κρυφά ο Μίκης). Θα γίνεις;

Κλείνοντας, θέλω να μεταφέρω με δικά μου λόγια απόσπασμα από ένα βιβλίο του Stephen Covey με τίτλο “οι 7 συνήθειες των αποτελεσματικών ανθρώπων”. Με εμπνέει η ικανότητα που έχουμε να ανυψώνουμε με συνειδητή προσπάθεια τη ζωή μας, στηριζόμενοι στις δυνάμεις μας. Στις δυνάμεις μας που εκφράζονται με την φαντασία μας (η ικανότητα να δημιουργούμε με το νου μας, υπερβαίνοντας τη σημερινή μας πραγματικότητα), με την αυτογνωσία και την αυτεπίγνωση (η ικανότητα να σκεπτόμαστε - και συνεπώς να ελέγχουμε - τις σκέψεις και τα συναισθήματα μας), με την ατομική και την κοινωνική μας συνείδηση (η βαθιά εσωτερική επίγνωση του σωστού και του λάθους), και με την ελεύθερη βούλησή μας να επιλέγουμε και να ενεργούμε ανεξάρτητα από κάθε επιρροή, θετική ή αρνητική...

Το παιχνίδι

Είναι θεμελιώδες να έχει κανείς επίγνωση του θανάτου ("μόνο τις στάχτες μας να αφήσουμε για τον Θάνατο" συμβουλεύει ο δημοφιλής Ίρβινγκ Γιάλομ), να ψάχνεται και να στοχεύει ("έρωτας και διαρκής αναθεώρηση" ήταν το μότο του Μάνου Χατζιδάκι), να αναλαμβάνει την ευθύνη της ζωής του, να ρισκάρει. Να παίζει με τους φόβους του, με τους δαίμονές του, με τις αβεβαιότητές του. Με το Διάβολο (παρεμπιπτόντως, τα "Παιχνίδια με τον διάβολο" είναι ο αγαπημένος μου από τους δίσκους του Νικου Πορτοκάλογλου).

Είναι θεμελιώδες, αλλά προσωπικά πότε - πότε δυσκολεύομαι. Τη βρίσκω με το ρίσκο, αρκεί να ξέρω ότι θα νικήσω. Δεν θέλω να χάνω, δε μου αρέσει η αρνητική κριτική, δε μου αρέσει να χρεώνομαι αποτυχίες. Αδυναμία μου. Αδυναμία της γενιάς μου, λένε οι παλιοί (που φρόντισαν να μας φορτώσουν νωρίς - νωρίς με τα άγρια και απραγματοποίητα όνειρά τους και να μας κατακρίνουν κάθε φορά που αποκλίναμε από τις προσδοκίες τους). Να δούμε εμείς (1980+ ) τι "σοφίες" θα λέμε στους επόμενους...